Do grupy roślin o dobroczynnym wpływie na cerę należy m.in. chaber bławatek (łac. Centaurea cyanus). Pochodzące z tej rośliny komórki macierzyste zawarte w kremie, serum, czy innym produkcie, działają odmładzająco poprzez pobudzenie odbudowy komórkowej i produkcji kolagenu czy elastyny, a także przeciwzapalnie. To wyjątkowy kwiat wykorzystywany m.in. w kosmetykach dla cery tłustej, łojotokowej, naczyniowej, czy z oznakami zmęczenia. Kiedy warto po niego sięgnąć? Poznaj działanie oraz zastosowanie chabra bławatka w kosmetyce i medycynie naturalnej.
Chaber bławatek — właściwości, które warto znać
Chaber bławatek przybył do Europy z Bliskiego Wschodu oraz państw basenu Morza Śródziemnego. Pierwsze wzmianki, które uwzględniały właściwości chabra bławatka jako rośliny leczniczej, pochodzą sprzed 4000 r. p.n.e. W Polsce, zależnie od regionu, może posiadać inną potoczną nazwę, jak np. samosiejka czy głowacz. Z początku traktowano go jako chwast, dlatego też znacznie ograniczono jego występowanie.
Działanie chabra bławatka
Istnieje wiele jego odmian uprawnych. Najważniejszym surowcem pozyskiwanym z tej rośliny jest kwiat bez kielicha (Flos cyani L.). To surowiec typowo antocyjanowy, zawierający również duże ilości flawonoidów. Oprócz tego zawiera sole mineralne, np. potas, magnez, witaminę C, antocyjany, garbniki, cukry i centaurynę. Pozyskane z niego komórki macierzyste do powyższych dodają jeszcze zdolność pobudzania odbudowy naskórka na poziomie komórkowym, zwiększenie produkcji kolagenu i elastyny, odpowiedzialnych za jędrność skóry, czy kontrolę tzw. mediatorów odpowiedzi zapalnej (ograniczenie powstawania stanów zapalnych).
Ze względu na dobroczynne działanie tego kwiatu, używa się go zarówno pod postacią ziół do zaparzania, jak i składnika kropli do oczu dostępnych bez recepty, natomiast środki zawierające komórki macierzyste zazwyczaj występują w formie nanoszonej bezpośrednio na skórę, jako serum lub kremy.
Ekstrakt z chabra bławatka w kosmetyce
Dzięki obecności centauryny w chabrze bławatku wpływa on wzmacniająco na naczynia krwionośne. Ponadto komórki macierzyste wykazują właściwości przeciwzapalne. Właśnie dlatego oprócz zastosowania w kosmetologii są także częstym składnikiem produktów na grzybicę, owrzodzenia i zapalenie spojówek.
W przypadku kosmetyków, komórki macierzyste z chabra bławatka są doceniane za skuteczne łagodzenie skórnych stanów zapalnych. Poza tym dzięki pobudzaniu produkcji kolagenu i elastyny wpływają one na sprężystość skóry – dlatego znajdziemy je w preparatach aplikowanych na wrażliwą cerę w okolicach oczu.
Czy chaber bławatek to składnik dla Ciebie?
Zewnętrzne stosowanie chabra bławatka, w szczególności pozyskanych z niego komórek macierzystych, jest wskazane zwłaszcza przy rozmaitych stanach zapalnych – jak egzema, łuszczyca i trądzik. Wynika to głównie z łagodzącego, przeciwzapalnego oraz antyseptycznego działania środków zawierających komórki pobrane od Centaurea cyanus. To składnik używany również w szamponach przeciwłupieżowych, płukankach i maskach do włosów. Oczywiście, komórki macierzyste bławatka zawierają również liczne kremy pod oczy i do powiek, ponieważ skutecznie odświeża, łagodzi i nawilża te okolice.
Właściwości produktów z komórkami macierzystymi chabra bławatka będą odpowiedzią na Twoje potrzeby, jeśli:
- Twoja skóra jest zmęczona, mało jędrna, niejednolita — ekstrakty zawierające komórki macierzyste z tej rośliny wygładzają i nawilżają zmęczoną, dojrzałą cerę. Dodatkowo sprawiają, że skóra staje się bardziej jędrna dzięki pobudzeniu produkcji kolagenu, która zazwyczaj zwalnia wraz z wiekiem;
- Masz cerę tłustą, łojotokową lub z objawami zmian zapalnych — kosmetyki z tym składnikiem działają przeciwzapalnie, antyseptycznie i przeciwbakteryjnie (dzięki zawartości flawonoidów i antocyjanów, a także modulacji odpowiedzi organizmu na stan zapalny);
- Masz cerę naczyniową — wtedy z pewnością docenisz wzmacniające naczynka i pobudzające regenerację właściwości komórek macierzystych;
Kosmetyki z chabrem bławatkiem: podsumowanie
Chaber bławatek to składnik od lat wykorzystywany w medycynie ludowej. Współcześnie jest popularnym składnikiem kremów, serum, toników czy produktów do włosów. Pozyskane z tej rośliny komórki macierzyste poprawiają kondycję skóry, niwelując stany zapalne i pobudzając naturalną regenerację naskórka. Warto stosować je np. w formie kremu lub serum. Natomiast dla cery alergicznej, ze skłonnością do podrażnień lub z trądzikiem różowatym, zalecane są przede wszystkim hydrolaty i toniki zawierające komórki macierzyste z chabra bławatka.
Oprócz produktów kosmetycznych do twarzy warto zwrócić uwagę na działanie chabra bławatka na włosy. Składnik ten ogranicza pracę gruczołów łojowych, dlatego włosy mniej się przetłuszczają, przy tym pozostają odżywione i zdrowe. Jako ciekawostkę dodamy, że chociaż komórki macierzyste pozyskane z tej rośliny sprawdzają się przy stanach zapalnych skóry głowy, nie jest to jedyne zastosowanie chabru. Oprócz tego sam kwiat jest wykorzystywany m.in. do produkcji płukanek dla włosów siwych. Zmniejsza żółty odcień i sprawia, że kosmyki nabierają popielato-niebieskawego koloru.
Źródła:
- A. Dąbrowska i in., Rośliny o właściwościach kosmetycznych we florze Polski, Rośliny w nowoczesnej kosmetologii. Monografia naukowa (pp.9-24)Chapter: 1, Publisher: Wyższa Szkoła Społeczno-Przyrodnicza im. Wincentego Pola w Lublinie: https://www.researchgate.net/publication/318081258_Rosliny_o_wlasciwosciach_kosmetycznych_we_florze_Polski_-_Plants_with_cosmetic_properties_in_the_Polish_flora
- M. Grzeszczuk, A. Kawecka, D. Jadczak, Kwiaty jadalne – Chabry bławatki, Katedra Ogrodnictwa, Pracownia Przechowalnictwa i Przetwórstwa ZUT w Szczecinie.
- M. Skorek, Badanie składu jakościowego oraz oznaczanie właściwości chemicznych i biologicznych wybranych surowców roślinnych stosowanych w kosmetyce i farmakoterapii: https://rebus.us.edu.pl/handle/20.500.12128/23536
- Chaber bławatek, Ogród botaniczny Uniwersytetu Warszawskiego: https://www.ogrod.uw.edu.pl/baza-wiedzy/chaber-blawatek-4/
- Uçar, M. A., Derun, E. M., & Pişkin, M. B. (2023). Determination of usage potential of Hypericum perforatum, Hypericum capitatum, Centaurea cyanus extracts and creams in the cosmetic industry. Sigma, 41(3), 443-450.
- c. Musial, Rola komórek macierzystych we współczesnej medycynie estetycznej i kosmetologii, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, s. 64-66.